Dzięki inicjatywie ustawodawczej Prezydenta RP Andrzeja Dudy od 1 stycznia 2020 r. na poziomie lokalnym można tworzyć struktury koordynujące i integrujące usługi społeczne. - Zwiększy to dostęp mieszkańców do tego rodzaju usług, a samorządom gminnym umożliwi trafniejsze i bardziej kompleksowe odpowiadanie na rosnące i zmieniające się potrzeby mieszkańców – podkreśla wiceminister Kazimierz Kuberski.

Wraz z początkiem bieżącego roku,  gminy mogą powoływać do życia nowe jednostki organizacyjne pomocy społecznej tj. Centra Usług Społecznych w miejsce dotychczasowych Ośrodków Pomocy Społecznej. - Utworzenie centrum jest możliwością, a nie obowiązkiem gminy. Te, które zdecydują się skorzystać z tej opcji, powołają CUS jako nową jednostkę organizacyjną gminy. Będzie to zarazem nowa instytucja lokalnej polityki społecznej – zaznaczała Kazimierz Kuberski, podsekretarz stanu w MRPiPS, który 20 lutego spotkał się w przedstawicielami opolskich samorządów. Podczas konferencji w Opolskim Urzędzie Wojewódzkim, rozmawiano na temat upowszechniania modelu Centrum Usług Społecznych w skali kraju oraz w skali mikroregionu.

O stworzeniu nowego systemu pomocy w gminach poprzez uruchomienie CUS, które miałyby zastąpić OPS-y, mówi się już od ubiegłego roku. Dla przypomnienia, 19 lipca 2019 r. prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o realizowaniu usług społecznych przez CUS. Akt ma na celu ułatwienie samorządom gminnym integracji i koordynacji różnego rodzaju usług społecznych dzięki nowej jednostce organizacyjnej.

Po podpisaniu ustawy prezydent podkreślał potrzebę usprawniania procesów świadczenia usług społecznych, aby działały one w sposób nowoczesny, zintegrowany. Ponadto, prezydent wskazywał na potrzebę "odczarowania elementu stygmatyzacji, który jest związany z korzystaniem z pomocy społecznej".

Centra usług społecznych mogą być tworzone w dwóch trybach, tj. przez przekształcenie ośrodka pomocy społecznej w CUS (wówczas centrum będzie funkcjonowało na obszarze jednej gminy, przejmując przy tym obecne zadania ośrodka pomocy społecznej), bądź przez utworzenie centrum, na podstawie porozumienia władz gminnych, dla dwóch lub większej liczby gmin. Jednak wówczas centrum będzie funkcjonowało obok gminnych ośrodków pomocy społecznej, współpracując z nimi.

- Miasta powyżej 100 tysięcy mieszkańców mają możliwość wyboru trybu utworzenia centrum, tj. utworzenie centrum przez przekształcenie ośrodka pomocy społecznej albo utworzenie centrum obok ośrodka pomocy społecznej – podkreślała podczas konferencji w OUW wicewojewoda opolski Teresa Barańska.

Za pośrednictwem centrum gminy mają możliwość realizowania już świadczonych usług społecznych oraz wprowadzania nowych, wynikających z programów usług społecznych, przyjmowanych w formie uchwał przez rady gminy. Z usług CUS będą mogli korzystać zainteresowani mieszkańcy. Na podstawie sygnalizowanych przez nich potrzeb będą mogły powstawać indywidualne plany usług społecznych – spersonalizowane pakiety usług społecznych na okres od trzech do dwunastu miesięcy.

W CUS będą prowadzone także działania adresowane do całych społeczności lokalnych, a ukierunkowane na integrację mieszkańców oraz podniesienie spójności społecznej. Za realizację tych działań będzie odpowiedzialny organizator społeczności lokalnej. Dzięki temu, w indywidualnych planach usług społecznych będą uwzględniane nie tylko usługi społeczne świadczone przez specjalistów reprezentujących różne zawody pomocowe, lecz także dostępne bezpłatnie działania wspierające o charakterze samopomocowym i wolontaryjnym, prowadzone przez samych mieszkańców (np. pomoc sąsiedzka).

Zwieńczeniem czwartkowej konferencji była także wizyta wiceministra Kuberskiego oraz wicewojewody opolskiego w Centrum Aktywizacji Społecznej w Opolu. Podsekretarz stanu spotkał się również z z-cą prezydenta Opola, pracownikami opolskiego CAS i jego podopiecznymi. W wizycie udział wziął również Paweł Janik, z-ca dyrektora Biura Narodowej Rady Rozwoju Samorządu i Inicjatyw Obywatelskich Kancelaria Prezydenta RP oraz Monika Zielińska, dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego MRPiPS. 

Pilotaż CUS – konkurs na start

MRPiPS ogłosiło niedawno konkurs pn. „Wsparcie tworzenia centrów usług społecznych i rozwój dostarczanych przez nie usług”, który trwa do 28 lutego br. Jego celem jest przeprowadzenie pilotażu rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez CUS tj. wypracowanie i przetestowanie funkcjonowania modelowych rozwiązań w zakresie integracji i rozwoju usług społecznych adresowanych do ogółu mieszkańców, dostosowanych do specyfiki określonych typów wspólnot samorządowych szczebla gminnego, przy wykorzystaniu CUS jako nowej jednostki organizacyjnej. Alokacja na konkurs wynosi sto milionów złotych. Do dofinansowania zostanie wybranych 30 projektów. Wnioski o dofinansowanie realizacji projektu można składać od 31.01.2020 r. (od godz. 00:00) do dnia 28.02.2020 r. (do godziny 12:00). Wnioski należy składać tylko w formie  dokumentu elektronicznego za pośrednictwem Systemu Obsługi Wniosków Aplikacyjnych SOWA dostępnego na stronie j https://www.sowa.efs.gov.pl

Fot. MKG/PTdD

Galeria