do góry
trwa ładowanie strony
Opolski Urząd Wojewódzki wczytywanie strony
Strona Archiwalna
Aktualna wersja strony dostępna jest na platformie gov.pl pod adresem: https://www.gov.pl/web/uw-opolski

Szczególne rozwiązania prawne dla cudzoziemców w związku epidemią wirusa SARS-CoV-2 (aktualizacja)



W dniu 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568), w dniu 18 kwietnia 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695), zaś w dniu 16 maja 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 875). 

Ustawy te wprowadzają do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U., poz. 374) – dalej „ustawa specjalna” - szereg szczególnych rozwiązań prawnych mających na celu rozwiązanie problemów, jakie powoduje epidemia wirusa SARS-CoV-2 dla legalności pobytu cudzoziemców w Polsce. Te rozwiązania charakteryzują się przede wszystkim tym, że większość korzystnych dla cudzoziemców skutków w obszarze ich praw pobytowych następować będzie z mocy samego prawa. Cudzoziemcy, którzy dotąd przebywali w Polsce legalnie, aby móc, w zgodzie z przepisami prawa, pozostać na jej terytorium w okresie stanu epidemii, który obecnie obowiązuje, nie będą musieli występować w tym okresie do organów administracji publicznej z żadnymi wnioskami o udzielenie lub przedłużenie zezwoleń pobytowych czy wiz albo przedłużenie okresów, w jakich powinni ostatecznie to terytorium opuścić.

Te szczególne rozwiązania prawne obejmują:

  1. przedłużenie z mocy prawa upływających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zd ust. 3 ustawy specjalnej);
  2. przedłużenie z mocy prawa okresów pobytu i okresów ważności wiz krajowych w przypadkach, gdy ostatni dzień okresu pobytu na podstawie takich wiz wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zd ust. 1 ustawy specjalnej);
  3. uznanie za legalny z mocy prawa pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadkach, gdy w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, przebywali oni na tym terytorium na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych, tj.:
  1. w ramach ruchu bezwizowego,
  2. na podstawie wiz Schengen wydanych przez organy polskie,
  3. wiz Schengen lub wiz długoterminowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen,
  4. dokumentów pobytowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen,
  5. wiz długoterminowych lub dokumentów pobytowych wydanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, które nie są państwami obszaru Schengen (gdy zgodnie z prawem Unii Europejskiej takie wizy lub dokumenty uprawniają do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych tytułów do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z1 ust. 1 ustawy specjalnej);

  1. przedłużenie z mocy prawa okresów ważności zezwoleń na pracę i zezwoleń na pracę sezonową oraz okresów dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzq ustawy specjalnej);
  2. umożliwienie zmiany warunków wykonywania przez cudzoziemców pracy określonych w zezwoleniach na pracę, zezwoleniach na pracę sezonową, oświadczeniach o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń, zezwoleniach na pobyt czasowy i pracę, zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa lub zezwoleniach na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, jak również w dokumentach załączonych do zawiadomienia o zamiarze korzystania z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa – jeżeli ta zmiana stanowi wynik skorzystania przez podmiot powierzający wykonywanie pracy (względnie przez jednostkę przyjmującą mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) z poszczególnych uprawnień mających na celu ochronę miejsc pracy w warunkach kryzysowych oraz przeciwdziałanie rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, uregulowanych w art. 3, art. 15g ust. 8, art. 15x ust. 1 oraz art. 15zf ust. 1 ustawy specjalnej (art. 15z5 ustawy specjalnej);
  3. umożliwienie dostępu do pracy sezonowej w rozumieniu art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482 z późn. zm.) dla cudzoziemców, którzy w okresie następującym po dniu 13 marca 2020 r. posiadali dostęp do polskiego rynku pracy na podstawie zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową, przedłużenia zezwolenia na pracę, przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń – w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz w okresie / w ciągu 30 dni następujących bezpośrednio po odwołaniu ostatniego ze stanów;
  4. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności kart pobytu – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z2 ust. 1 ustawy specjalnej);
  5. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów potwierdzających posiadanie zgody na pobyt tolerowany o nazwie "zgoda na pobyt tolerowany" – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z6 ust. 3 i 5 ustawy specjalnej);
  6. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności dokumentów wydawanych na czas określony obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin, którzy z nimi przebywają lub do nich dołączają, tj. dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu, kart pobytu członka rodziny obywatela UE oraz kart stałego pobytu członka rodziny obywatela UE – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z6 ust. 1 ustawy specjalnej);
  7. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów na złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, o przedłużenie wizy lub o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z ustawy specjalnej);
  8. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikających z art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2020 r., poz. 35) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzza ustawy specjalnej);
  9. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów dobrowolnego powrotu określonych w decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu – do dnia 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzzb ustawy specjalnej);
  10. przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca (TZTC) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z3 ust. 1 ustawy specjalnej).

Przepisy ustawy specjalnej, które ustanawiają te szczególne rozwiązania prawne odwołują się do okresów stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii, ogłoszonych w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. W związku z tym należy wyjaśnić, że stan zagrożenia epidemicznego został ogłoszony od dnia 14 marca 2020 r. na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 433). Stan ten został odwołany z dniem 20 marca 2020 r. (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego /Dz. U. poz. 490/). Z tym samym dniem został zaś ogłoszony stan epidemii – na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 491). Stan ten obowiązuje w chwili obecnej. Należy zatem zauważyć, że jeżeli w przepisach ustanawiających szczególne rozwiązania prawne dla cudzoziemców mowa jest o okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonych w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, należy przez to rozumieć okres, który rozpoczął się z dniem 14 marca 2020 r.

Przepisy ustawy specjalnej dokonują przesunięcia określonych terminów i okresów ważności zezwoleń,  wiz i dokumentów w sposób jednolity, tj. do dnia 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów (stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii), który obowiązywał jako ostatni. Jak już wskazano, w chwili obecnej obowiązuje stan epidemii, który poprzedzony był stanem zagrożenia epidemicznego. Takie sformułowanie przepisów ma służyć uwzględnieniu takiej ewentualności, że po obecnie obowiązującym stanie epidemii, wprowadzony zostałby ponownie stan zagrożenia epidemicznego. Wówczas to ten stan zostałby ostatecznie odwołany później i od jego odwołania należałoby obliczać przesunięcie terminów i okresów ważności zezwoleń, wiz i dokumentów oraz okresów pobytu uznawanego za legalny.

  1. Informacje dotyczące poszczególnych rozwiązań prawnych
  1. Przedłużenie z mocy prawa okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy

Zezwolenia na pobyt czasowy są zezwoleniami pobytowymi udzielanymi przez organy administracji publicznej (wojewodów, Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców jako organ wyższego stopnia) na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata (art. 98 ust. 2 ustawy o cudzoziemcach). Cudzoziemcowi, któremu udzielono tego zezwolenia, wydawana jest z urzędu przez wojewodę karta pobytu, której okres ważności pokrywa się z okresem ważności udzielonego zezwolenia (art. 243 ust. 1 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach).

Ustawa specjalna stanowi obecnie, że w przypadku, gdy ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (zdefiniowanych powyżej), ten okres ulega z mocy prawa przedłużeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Skutek w postaci przedłużenia okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy następuje automatycznie. Nie będzie w tym celu wydawania żadna decyzja administracyjna. Cudzoziemiec nie będzie musiał również wnioskować o urzędowe potwierdzenie tego faktu.

Z przedłużeniem z mocy prawa okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy nie będzie się wiązać wydanie nowej karty pobytu ani wymiana dotychczasowej. Ustawa specjalna wyraźnie wyłącza podstawę prawną do tego, aby wojewodowie w takich sytuacjach dokonywali takich czynności.

Przedłużenie z mocy prawa okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy skutkuje możliwością dalszej realizacji przez cudzoziemca celu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i korzystania z uprawnień wynikających z posiadania zezwolenia, przykładowo do wykonywania pracy na warunkach określonych w zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę (art. 118 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach) czy podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną (art. 159 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach w zw. z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej /Dz. U. z 2019 r. poz. 1655/).

  1. Przedłużenie z mocy prawa okresów pobytu i okresów ważności wiz krajowych

Wizy krajowe to wizy długoterminowe wydawane tylko przez organy polskie, uprawniające do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ciągłego pobytu na nim lub do kilku pobytów na tym terytorium następujących po sobie, trwających łącznie dłużej niż 90 dni. Okres ważności wizy krajowej nie może przekroczyć 1 roku (art. 59 ustawy o cudzoziemcach).

Ustawa specjalna stanowi, że w przypadku, w którym ostatni dzień okresu pobytu na podstawie takiej wizy (a zatem ostatni dzień dopuszczalnego pobytu oznaczonego w dniach w naklejce wizowej) przypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (zdefiniowanych powyżej), to okres ten, jak również okres ważności samej wizy, ulega z mocy prawa przedłużeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Rozwiązanie to w swoich założeniach jest analogiczne do rozwiązania polegającego na automatycznym przedłużeniu okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy. Również w tym przypadku uprawnienie do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydłuża się z mocy samego prawa. Dla zaistnienia tego skutku nie jest wydawana żadna decyzja administracyjna. Nie jest w takim przypadku uzyskiwane  przedłużenie wizy w trybie przepisów art. 82 i n. ustawy o cudzoziemcach. Z przedłużeniem z mocy prawa okresu pobytu i okresu ważności wizy krajowej nie będzie się również wiązało wydawanie przez jakikolwiek organ polski naklejki wizowej w dokumencie podróży cudzoziemca. Tak, jak w przypadku kart pobytu w odniesieniu do przedłużenia okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy, ustawodawca wyraźnie wyłączył podstawę do tego, aby jakikolwiek organ władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej (w kraju czy za granicą) umieścił naklejkę wizową w dokumencie podróży.

  1. Uznanie za legalny pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemców, którzy przebywali na tym terytorium na podstawie tzw. krótkoterminowych tytułów pobytowych, w tym w ramach ruchu bezwizowego

Ustawa specjalna wprowadza podstawę do uznania za legalny z mocy samego prawa pobytu cudzoziemców, którzy w dniu 14 marca 2020 r. (w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2) przebywali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie jednego z niżej wymienionych tytułów pobytowych:

  • w ramach ruchu bezwizowego,
  • wizy Schengen wydanej przez organ polski,
  • wizy Schengen wydanej przez organ innego państwa obszaru Schengen,
  • wizy długoterminowej wydanej przez organ innego państwa obszaru Schengen,
  • dokumentu pobytowego wydanego przez organ innego państwa obszaru Schengen,
  • wizy długoterminowej wydanej przez organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które nie jest państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z prawem Unii Europejskiej wiza ta uprawnia do pobytu na tym terytorium (dotyczy to przypadków, gdy cudzoziemiec korzysta z pewnych form tzw. mobilności wewnątrzunijnej),
  • dokumentu pobytowego wydanego przez organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które nie jest państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z prawem Unii Europejskiej dokument ten uprawnia do pobytu na tym terytorium (dotyczy to przypadków, gdy cudzoziemiec korzysta z pewnych form tzw. mobilności wewnątrzunijnej).

Pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach ruchu bezwizowego może wynikać:

  • ze zwolnienia z obowiązku posiadania wizy przez obywateli określonych państw zgodnie z załącznikiem nr II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. wymieniającego państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu,
  • z umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska,
  • jednostronnego zniesienia obowiązku wizowego przez Rzeczpospolitą Polską.

Katalog obywatelstw, z którymi wiąże się zwolnienie z obowiązku wizowego znajduje się na pod adresem: https://udsc.gov.pl/cudzoziemcy/obywatele-panstw-trzecich/chce-przyjechac-do-polski/czy-potrzebuje-wizy/

Wiza Schengen to wiza zdefiniowana w art. 3 pkt 22 ustawy o cudzoziemcach. Przepis ten odsyła do pojęć, jakie używane są w art. 2 pkt 2 – 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.). W każdym przypadku wiza Schengen to wiza, która jest wydawana na planowany pobyt na terytorium państw członkowskich (państw obszaru Schengen) nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu, albo tranzyt przez międzynarodową strefę tranzytową portów lotniczych państw członkowskich (państw obszaru Schengen). Aby wiza Schengen uprawniała do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej musi być wizą jednolitą, tj. uprawniać do pobytu na terytorium wszystkich państw obszaru Schengen, albo być wizą o ograniczonej ważności terytorialnej, obejmującej terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Państwa obszaru Schengen – oprócz Rzeczpospolitej Polskiej – to: Austria, Belgia, Republika Czeska, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry i Włochy.

 

Wiza długoterminowa wydana przez organ innego państwa obszaru Schengen, aby stanowić źródło uprawnienia do przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej musi być wizą, o której mowa, o której mowa w art. 18 ust. 1 Konwencji Wykonawczej z dnia 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz. Urz. UE L 239 z 22.09.2000, str. 19, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 2, str. 9, z późn. zm.), dalej – „Konwencja wykonawcza”, tj. wizą na pobyt przekraczający 90 dni, wydaną  w formie jednolitego formularza wizowego określnego prawem Unii Europejskiej, oznaczoną literą "D". Maksymalny dopuszczalny okres pobytu na terytoriach państw obszaru Schengen innych niż to, którego organ wydał tę wizę, wynosi do 90 dni w okresie 180 dni (art. 21 ust. 2a Konwencji wykonawczej).

Analogiczne rozwiązanie dotyczące swobody przemieszczania się po obszarze Schengen dotyczy cudzoziemców posiadających dokumenty pobytowe wydane przez organy jednego z państw tego obszaru oraz ważny dokument podróży (art. 21 ust. 1 Konwencji wykonawczej).

Oprócz tego należy mieć na względzie, że przepisy prawa Unii Europejskiej w obszarze migracji przewidują, że wizy długoterminowe i dokumenty pobytowe wydane przez organy poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej, bez względu na to, czy są one państwami stosującymi w pełni dorobek Schengen, mogą stanowić w stosowych przypadkach stanowić podstawę do pobytu na terytoriach innych państw członkowskich Unii Europejskiej w celu korzystania z poszczególnych form tzw. mobilności wewnątrzunijnej. Przepisy takie przewiduje:

  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/66/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa (Dz. Urz. UE l 157 z dnia 27 maja 2014 r., str. 1 – 21) oraz
  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (wersja przekształcona) (Dz. Urz. UE L 132 z 21.05.2016, str. 21).

Przepisy prawa polskiego, które wdrożyły obie te dyrektywy przewidują następujące formy mobilności opartej na posiadaniu dokumentu pobytowego lub wizy długoterminowej wydanej przez organy innych państw członkowskich Unii Europejskiej związanych tymi dyrektywami, z którymi nie wiąże się obowiązek uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

  • mobilność krótkoterminowa pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa – dopuszczalny okres pobytu do 90 dni w okresie 180 dni na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 pkt 7i oraz art. 139n ust. 1 ustawy o cudzoziemcach) (tylko na podstawie dokumentu pobytowego);
  • mobilność studenta – dopuszczalny okres pobytu do 360 dni na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 pkt 7j oraz art. 149b ust. 1 ustawy o cudzoziemcach);
  • mobilność krótkoterminowa naukowca – dopuszczalny okres pobytu do 180 dni w okresie 360 dni (art. 3 pkt 7h oraz art. 156b ust. 1 ustawy o cudzoziemcach);
  • mobilność krótkoterminowa członka rodziny naukowca – dopuszczalny okres pobytu do 180 dni w okresie 360 dni (art. 3 pkt 7g oraz art. 169a ust. 1 ustawy o cudzoziemcach).

W/w dyrektywami nie są związane nie są Republika Irlandii oraz Dania, jak również dyrektywy te nie są częścią prawa Unii Europejskiej, którym związane jest w tzw. okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej po wystąpieniu z UE, a zatem wizy i dokumenty pochodzące z tych państw, nie są źródłem uprawnienia do pobytu w ramach mobilności.

Pobyt uznawany za legalny na mocy art. 15z1 ust. 1 ustawy specjalnej to krajowa, swoista forma tytułu pobytowego. Nie jest ona równoznaczna z przedłużeniem którejkolwiek z w/w wiz czy dokumentów czy przedłużeniem dopuszczalnego pobytu w ramach ruchu bezwizowego. Skorzystanie z tej podstawy prawnej pobytu na terytorium – jak w przypadku pozostałych rozwiązań prawnych ustawy specjalnej dedykowanych cudzoziemcom – nie jest w żadnym wypadku uzależniona od składania jakichkolwiek wniosków, wydawania zezwoleń czy dokumentów.

Okres pobytu uznawanego za legalny będzie rozpoczynał się w dniu następującym po dniu ostatnim legalnego pobytu wynikającego z wiz, dokumentów pobytowych czy ruchu bezwizowego i trwał będzie do 30. dnia następującego po dniu, w którym odwołany zostanie stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego (ten, który obowiązywał jako ostatni). Korzystanie z tego uprawnienia jest zależne od dalszego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wyjazd z tego terytorium spowoduje, że cudzoziemiec nie będzie mógł powołać się na to uprawnienie jako samoistny tytuł do ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Cudzoziemcy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie uznawany za legalny zgodnie z art. 15z1 ust. 1 ustawy specjalnej, będą uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem posiadania ważnego zezwolenia na pracę lub ważnego zezwolenia na pracę sezonową albo w przypadku posiadania oświadczenia o powierzeniu wykonania pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń. Będzie to dotyczyło również przypadków, w których okres ważności zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę ulegnie przedłużeniu z mocy prawa zgodnie z art. 15zzq ust. 1 ustawy specjalnej, oraz przypadków, gdy okres dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczenia wpisanego do ewidencji oświadczeń ulegnie przedłużeniu z mocy art. 15zzq ust. 3 tej ustawy. Odrębna regulacja dotycząca dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy w oparciu o ten rodzaj podstawy prawnej była konieczna w ustawie specjalnej, albowiem nie jest to rodzaj podstawy pobytowej znanej art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

  1. Przedłużenie z mocy prawa zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową oraz dopuszczalnych okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń

Zezwolenie na pracę jest decyzją administracyjną określającą uprawnienie cudzoziemca do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem, że przebywa on na tym terytorium w oparciu o jeden z wymienionych w art. 87 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1482, z późn. zm.) tytuł pobytowy, przykładowo:

  • zezwolenie na pobyt czasowy (za wyjątkiem zezwolenia ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu – art. 181 ustawy o cudzoziemcach),
  • wizę krajową lub wizę Schengen wydaną przez organ polski (za wyjątkiem wizy w celu turystycznym, wizy w celu korzystania z ochrony czasowej oraz w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe),
  • wizę wydaną przez inne państwo obszaru Schengen,
  • dokument pobytowy wydany przez inne państwo obszaru Schengen,
  • w ramach ruchu bezwizowego,

Zezwolenia na pracę są wydawane przez wojewodów na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata (wyjątkowo 5 lat – w przypadku, gdy wykonywanie pracy polega pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudnia powyżej 25 osób).

Szczególnym rodzajem zezwolenia na pracę jest zezwolenie na pracę sezonową, wydawane przez starostów dla cudzoziemców wykonujących pracę sezonową, tj. pracę w zakresie działalności określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca (Dz. U. z 2019 r., poz. 1845).

Również to zezwolenie wydawane jest na czas określony. Nie może być jednak on dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym.

Szczególną formę zapewnienia cudzoziemcowi dostępu do polskiego rynku pracy stanowi instytucja oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń. Jest ona dostępna dla obywateli 6 państw: Republiki Armenii, Republiki Gruzji, Republiki Białorusi, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy (§ 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi /Dz. U. poz. 2349/) i polega na zwolnieniu z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w przypadku wykonywania pracy innej niż praca sezonowa (w rozumieniu powyższym) przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (niezależnie od liczby podmiotów powierzających temu cudzoziemcowi wykonywanie pracy), pod warunkiem, że powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu. Jedną z danych umieszczanych przez podmiot powierzający wykonywanie pracy w oświadczeniu podlegającym wpisowi do ewidencji oświadczeń jest informacja o okresie lub okresach pracy, jaka jest cudzoziemcowi oferowana (art. 88z ust. 1 pkt 3 lit. d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Ustawa specjalna zawiera rozwiązania umożliwiające cudzoziemcom dłuższe wykonywanie pracy w oparciu o posiadane zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, jeżeli uprawnienia z nich wynikające kończyłyby się w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (zdefiniowanych powyżej). Jeżeli bowiem koniec okresu ważności zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę sezonową wypadnie w jednym z tych okresów, ulegnie on z mocy prawa przedłużeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Analogiczne rozwiązanie zastosowano w przypadku, gdy cudzoziemiec posiadał dotąd zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pracę sezonową, które zostały przedłużone decyzją w tym przedmiocie, i koniec okresu przedłużonego zezwolenia wypadał w okresie jednego ze stanów.

W przypadku zaś oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, które zostały wpisane do ewidencji oświadczeń na podstawie art. 88z ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawa specjalna przewiduje, że w sytuacji, gdy koniec okresu wskazanego w oświadczeniu jako okres pracy (o którym mowa powyżej) będzie przypadał na okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, cudzoziemiec będzie mógł wykonywać pracę objętą tym oświadczeniem w okresie późniejszym, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, będąc dalej zwolnionym z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Jeżeli w oświadczeniu wskazano kilka okresów wykonywania pracy, których koniec przypada w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, cudzoziemiec będzie mógł wykonywać pracę również w okresach, które nie zostały wskazane jako okresy wykonywania pracy. W praktyce w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracę na podstawie oświadczenia lub kilku oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi będzie można wykonywać dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Tak, jak w przypadku przedłużenia okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy, ten skutek w postaci przedłużenia okresów ważności zezwoleń na pracę i zezwoleń na pracę sezonową oraz okresów dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, następować będzie automatycznie, z mocy prawa. Źródłem uprawnienia do dalszego wykonywania pracy przez cudzoziemca nie będzie żadna decyzja administracyjna czy czynność materialnotechniczna.

  1. Umożliwienie zmiany warunków wykonywania pracy przez cudzoziemców na skutek skorzystania z poszczególnych rozwiązań antykryzysowych przewidzianych w ustawie specjalnej

 

Ustawa specjalna zawiera szereg przepisów antykryzysowych, które stanowią podstawę do modyfikacji treści stosunku umownego stanowiącego podstawę wykonywania pracy. Ich niewątpliwym celem jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom pandemii COVID-19 i utrzymanie miejsc pracy oraz przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2.

Zgodnie art. 15g ust. 8 ustawy specjalnej  przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 688, 1570 i 2020 oraz z 2020 r. poz. 284) oraz inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 3 tej ustawy,  u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 (zdefiniowany w art. 15g ust. 9 ustawy specjalnej), mogą obniżyć wymiar czasu pracy pracownika maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Pracownikiem, o którym mowa w art. 15g ustawy specjalnej, jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy. Ponadto, przepis ten stosuje się odpowiednio do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495) stosuje się przepisy dotyczące zlecania, albo która wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną (art. 15g ust. 4 ustawy specjalnej). Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy ustala się w porozumieniu zawieranym przez pracodawcę z organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników (art. 15g ust. 11 ustawy specjalnej).

Zgodnie z art. 15x ust. 1 ustawy specjalnej pracodawca prowadzący określone rodzaje działalności, dla których krytyczne znaczenie ma ciągłość jej prowadzenia, polegających przykładowo na zapewnieniu funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1398 oraz z 2020 r. poz. 148, 284, 374 i 695), lub w stosunku do którego zostało wydane polecenie przez organy administracji publicznej w związku z pandemią COVID-19, może dokonać szeregu zmian w treści stosunku pracy związanych z czasem pracy pracowników:

  • zmiana systemu lub rozkładu czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji,
  • polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji,
  • zobowiązanie pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
  • polecenie pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

Zgodnie z art. 15zf ust. 1 ustawy specjalnej u pracodawcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, i który spełnia określone warunki określone tym przepisem, dopuszczalne jest:

  • ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 132 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, do nie mniej niż 8 godzin, i nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 133 § 1 tej ustawy, do nie mniej niż 32 godzin, obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego,
  • zawarcie porozumi


    Galeria


    • Szczególne rozwiązania prawne dla cudzoziemców w związku epidemią wirusa SARS-CoV-2 aktualizacja





    autor: Kolemba Martyna, ilość wyświetleń: 7868
    data aktualizacji: 2020-05-18 17:14:06








Opolski Urząd Wojewódzki

ul. Piastowska 14
45-082 Opole
NIP: 754-11-16-953
REGON: 000514325


Oddział Paszportów

ul. Ozimska 19 II p.
45 - 056 Opole



2023 Projekt i Wykonanie Kamil Dziechciński
Opolski Urząd Wojewódzki - Wszystkie Prawa Zastrzeżone